«Вектарная прастора», Уладзiмiр Цэслер

Оп-арт-аб«екты

Серыя абстрактных оп-арт-аб'ектаў «Вектарная прастора» мастака Уладзіміра Цэслера натхнёная рытмамі тэхнагеннай цывілізацыі. Трасіраваныя лініі і сінкапаваны пульс гэтых рытмаў працінаюць усё наўкола, акружаюць нас паўсюль і ў той жа час схаваныя. Пазыўныя навінавых праграм і роўныя інтэрвалы апор аўтастрады бязлітасна адстукваюць рытм таго бясконцага паднявольнага танца, у якім мы скачам да ўпаду і, нават упаўшы — у сне. Але нашае нежаданне заўважаць гэты перкусійны акампанемент нашага жыцця робіць яго нябачным і нячутным у большай ступені, чым, напрыклад, фоташпалеры «Бярозавы лес увесну» могуць зрабіць нябачным пучок аголеных нерваў электраправодкі на сцяне. Назаўжды закрыцца рэпрадукцыяй пейзажа Куінджы ад таго факта, што новая прырода ўжо прыйшла на Зямлю, аднак, не ўдасца. Манументальныя (2,15 х 1,10 м) чорна-белыя постэры серыі «Вектарныя тэхналогіі» не толькі адлюстроўваюць у абстрактных рытмічных кампазіцыях структурную сутнасць гэтай штучна створанай чалавекам прыроды, але і прапануюць магчымасць яе эстэтычнага прыняцця, усведамлення і сузірання. Абвостранае ўспрыманне мастака XXI стагоддзя ўлоўлівае ўжо не толькі «неба содроганье» і «гад морских подводный ход», але і аднастайнае брынканне трэснутай лямпы дзённага святла, шматразовы паўтор рапорту модульнай ячэйкі тыпавога будаўніцтва, перманентнае гудзенне высакавольтных ліній электраперадач… Так, бясконцая гарызанталь цывілізацыйных камунікацый раскручваецца за намі, куды б мы ні крануліся (галавой у тым ліку) — хоць у Гімалаі, хоць у нетры Амазонкі, — як лёска спінінга за злоўленай на кручок рыбкай. І, спрабуючы сарвацца з кручка, мы выпісваем на паверхні Зямлі надзвычайныя па сваёй геаметрычнай прыгажосці кругі і іншыя фігуры — асабліва калі назіраць за нашай траекторыяй з космасу. Менавіта гэтую змену пазіцыі, а таксама макра- і мікрамаштабу прапануе мастак Уладзімір Цэслер у сваёй чорна-белай сюіце. І ў гэтай пазіцыі — не ўцякаць, не зажмурвацца, а павярнуцца тварам да востра заточаных, нацэленых проста на нас Вектарных тэхналогій, да іх ледзяной дасканаласці, аддацца неспазнаным магчымасцям узаемадзеяння з імі — не толькі смеласць, але і разумны сэнс. Магчыма, эстэтычнае прымірэнне з Вектарнай прасторай — адзінае выйсце для чалавека ў эпоху, калі горад ці гара, кожны пункт на Зямлі — усяго толькі кропка растру на раздрукоўцы спадарожнікавага здымка, а «Я — піксель» — самая модная тэма шызафрэнічнага трызнення. Выбраныя аўтарам прыёмы оп-арта ў дадзеным выпадку найбольш адпавядаюць яго персанальнаму вектару, які можа быць сфармуляваны прыблізна так: «Смялей, прыгледзься — і ўбачыш, што ўсё з'яўляецца не тым, чым здаецца: у чорна-белай рабізне з'яўляецца колер, за плоскасцю — прастора, а за касмічным холадам — святло і цеплыня».

Таццяна Бембель